[55] ‘‘ปาฏิเยกฺโก อนุสนฺธี’’ติ วตฺวา วิสุํ อนุสนฺธิภาวํ ทสฺเสตุํ ‘‘อิมสฺมิํ หี’’ติอาทิ วุตฺตํฯ ทฺวารํ ถเกตีติ มจฺฉมํสปริโภคานุญฺญาย อญฺเญสํ วจนทฺวารํ ปิทหติ, โจทนาปถํ นิรุนฺธติฯ กถํ สตฺตานุทฺทยํ ทสฺเสติ? สตฺตานุทฺทยมุเขน พาหิรกานํ มจฺฉมํสปริโภคปฏิกฺเขโป ตยิทํ มิจฺฉา, ติโกฏิปริสุทฺธสฺเสว มจฺฉมํสสฺส ปริโภโค ภควตา อนุญฺญาโตฯ ตถา หิ วุตฺตํ – ‘ตีหิ โข อหํ, ชีวก, ฐาเนหิ มํสํ ปริโภคนฺติ วทามี’ติอาทิ (ม. นิ. 2.52)ฯ วินเยปิ (ปารา. 409; จูฬว. 343) วุตฺตํ – ‘‘ติโกฏิปริสุทฺธํ, เทวทตฺต, มจฺฉมํสํ มยา อนุญฺญาต’’นฺติฯ ติโกฏิปริสุทฺธญฺจ ภุญฺชนฺตานํ สตฺเตสุ อนุทฺทยา นิจฺจลาฯ ‘‘สตฺตานุทฺทยํ ทสฺเสตี’’ติ สงฺเขปโต วุตฺตมตฺถํ วิวรนฺโต ‘‘สเจ หี’’ติอาทิมาหฯ

ปฐเมน การเณนาติ เทสนาวเสนปิ ปโยควเสนปิ ปฐเมน ปรูปฆาตเหตุนาฯ กฑฺฒิโต โส ปาโณฯ คเลน ปเวเธนฺเตนาติ โยตฺตคเลน กรเณน อสยฺหมาเนนฯ พหุปุญฺญเมว โหติ อาสาทนาเปกฺขาย อภาวโต, หิตชฺฌาสยตฺตา วาติ อธิปฺปาโยฯ เอสาหํ, ภนฺเตติอาทิ กสฺมา วุตฺตํ, สรณคมนวเสเนว คหิตสรโณติ โจทนํ สนฺธายาห ‘‘อย’’นฺติอาทิฯ โอคาหนฺโตติอาทิโต ปฏฺฐาย ยาว ปริโยสานา สุตฺตํ อนุสฺสรนฺโต อตฺถํ อุปธาเรนฺโตฯ เสสํ สุวิญฺเญยฺยเมวฯ

ชีวกสุตฺตวณฺณนาย ลีนตฺถปฺปกาสนา สมตฺตาฯ

6. อุปาลิสุตฺตวณฺณนา

[56] ปาวารํ ปารุปตีติ ปาวาริโก, อิทํ ตสฺส กุลสมุทาคตํ นามํ, โส ปน มหทฺธโน มหาโภโค นคเร เสฏฺฐิฏฺฐาเน ฐิโตฯ เตนาห ‘‘ทุสฺสปาวาริกเสฏฺฐิโน’’ติฯ ทีฆตฺตา ทีฆตมตฺตาฯ โส กิร ปมาณโต อุปวจฺฉยโต ทิยฑฺฒรตนํ อติกฺกมฺม ฐิโตฯ เอวํลทฺธนาโมติ ‘‘ทีฆตปสฺสี’’ติ ลทฺธสมญฺโญฯ พาหิรายตเนติ ติตฺถิยสมเย ปิณฺฑปาโตติ โวหาโร นตฺถิ, ตสฺมา สาสนโวหาเรน ‘‘ปิณฺฑปาตปฺปฏิกฺกนฺโต’’ติ วุตฺตนฺติ อธิปฺปาโยฯ